Silny jak dąb - charakterystyka gatunku.

Dąb, drzewo liściaste z rodziny bukowatych, należy do długowiecznych, solidnych gatunków. Jest symbolem siły i wytrzymałości, stał się również bardzo ważną częścią popularnej polskiej tradycji. Zgodnie ze zwyczajem mężczyzna, któremu urodził się syn, powinien zasadzić sadzonkę tego drzewa. Tylko którą? Mianem dębu określa się aż około 600 gatunków drzew! W Polsce często spotykane są trzy gatunki dębu. W naszym artykule dokonamy ich charakterystyki.

Dąb – ogólne informacje

Dąb jest rodzajem drzewa, rzadziej wysokiego krzewu, rosnącego przede wszystkim w klimacie umiarkowanym na półkuli północnej. Może występować również w wyższych partiach gór w strefie tropikalnej. Młode dęby są pokryte gładką korą, kora starszych drzew jest ciemnoszara, gruba i spękana. Do najważniejszych cech dębu należą:

• wytrzymałość i solidność,
• piękny wygląd,
• mocne, ciężkie, twarde drewno, cenione w budownictwie oraz przemyśle meblowym.

W Polsce dęby dorastają do wysokości 50 metrów i żyją nawet do 1000 lat. Grubość pnia tego drzewa może przekraczać 3 metry! Dęby mają też mocny, rozbudowany system korzeniowy, stąd stwierdzenie: „ silny jak dąb”.

Charakterystyczne dla dębu są również jego owoce, zwane żołędziami oraz eliptyczne lub jajowate liście. Liście są klapowane (mają wcięcie do 1/3 szerokości blaszki) i w porze letniej przyjmują zielony kolor, na jesień z kolei zmieniają barwę na brązową – komentuje nasz rozmówca z Gospodarstwa Szkółkarskiego Andrzej Krzysiak.

Dąb szypułkowy

Pierwszym z rodzimych rodzajów dębów jest dąb szypułkowy. To okazałe drzewo liściaste z grubym, stosunkowo krótkim pniem. Ma nieregularnie powyginanie konary i jest jednym z najbardziej długowiecznych i najbardziej szlachetnych drzew. W Polsce jest najczęściej wybieranym drzewem na pomniki przyrody, np. słynny Dąb Bażyńskiego czy Dęby Rogalińskie. Liście dębu szypułkowego mają średnio 10 cm długości i charakterystyczne uszka na nasadzie. Ich barwa jest ciemnozielona, a kształt – jajowaty. Brzegi liści są klapowane, a powierzchnia skórzasta i naga, rzadko występują na niej włoski. Liście dębu szypułkowego mają krótszy ogonek niż liście dębu bezszypułkowego, a nerwy na liściach dochodzą do wcięć między klapami. Owoce tego drzewa to żołędzie na długiej szypułce. Mają owalny kształt. Początkowo są zielone, później przyjmują brązowy kolor i wyróżniają się ciemnymi, podłużnymi prążkami.

Dąb bezszypułkowy

Dąb bezszypułkowy jest bardzo podobny do dębu szypułkowego, ale przyjmuje mniejsze rozmiary i krócej żyje. Często ma mocno poskręcaną koronę drzew. Dodatkowa różnica między tymi dwoma rodzajami dębów, jak sama nazwa wskazuje, kryje się w długościach szypułek żołędzi. Dąb bezszypułkowy może:

• nie mieć w ogóle szypułek i wytwarzać tzw. „żołędzie siedzące” – owoc dębu rośnie wówczas bezpośrednio na gałęzi,
• mieć bardzo krótkie szypułki.

Liście tego dębu są regularnie klapowane, ale mają mniejsze wcięcia niż u dębu szypułkowego. Na ich nasadzie nie ma też charakterystycznych uszek. Ponadto charakteryzują się dłuższymi ogonkami, do 2,5 cm i delikatnym owłosieniem od spodu liścia. Nerwy boczne liści dochodzą do końca klap. Dojrzałe owoce żołędzia są owalne i przyjmują jednolity, ciemnobrązowy kolor.

Dąb omszony

Dąb omszony, w odróżnieniu od wyżej opisanych gatunków, jest niepozornym drzewem, do 20 metrów wysokości i około 1 metra średnicy pnia. Ma nieregularną, nisko osadzoną koronę. Mimo to należy do bardzo charakterystycznych i wyjątkowych drzew. Wyróżnia się trwałym owłosieniem spodniej strony blaszki liściowej, owłosienie dotyczy również pąków i pędów oraz młodych gałązek. Liście dębu mają od 6 do 12 cm długości i ogonek długości od 1,2 do 1,5 cm. Są ustawione skrętolegle, a ich owalna blaszka ma nieregularne, zatokowe wcięcia. Owoce dębu omszonego są krótkoszypułkowe i mają jasnobrązowy kolor. Przyjmują owalny kształt. Są mniejsze niż owoce dębu szypułkowego. Sadzonki dowolnie wybranych roślin, nie tylko dębów, można kupować u producentów drzew i krzewów ogrodowych. Warto zapoznać się z ich ofertą i wybrać odpowiednie do swojego ogrodu gatunki.